Miejsca walk i pamięci III Rejonu 'Dęby' - Rembertów

KAWĘCZYN

Miejsce pamięci Kozia Górka
     Dawne wyrobisko piasku w Kawęczynie, miejsce masowych egzekucji w latach 1941-1944, znane mieszkańcom Rembertowa jako Kozia Górka. W miejscu egzekucji krzyż drewniany z tablicą informującą: "Tu spoczywają zwłoki kilkudziesięciu ofiar terroru niemieckiego z lat 1941-1944. Cześć ich pamięci".

OSIEDLE MIŁOSNA NOWA (CECHÓWKA) gmina Sulejówek

UL. JÓZEFA IGNACEGO KRASZEWSKIEGO
     Pomnik z napisem: "Poległym żołnierzom Armii Krajowej harcerskiego batalionu ŤZośkať mieszkańcom Miłosny i  Sulejówka w 45. rocznicę Powstania Warszawskiego. sierż.  ŤKrępyť l. 20 Roman Krzemiński, plut. ŤGrubyť l. 20 Władysław Walecki, plut. ŤPregusť l. 19 Jerzy Zastawny, kpr. ŤSzaryť l. 19 Zbigniew Araszkiewicz, kpr. ŤŚwitť l. 19 Zdzisław Araszkiewicz, st. strz. ŤBartekť l. 20 Ryszard Flanc".

OSIEDLE STARA MIŁOSNA

DZIEDZINIEC KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO (DREWNIANEGO) PRZY UL. GOŚCINIEC
     Na dziedzińcu głaz narzutowy, na którym wykuto godło Polski Walczącej i napis: "Pamięci żołnierzy Armii Krajowej III  plutonu V kompanii ŤDębyť i harcerzy Szarych Szeregów Rój ŤWierna Rzekať z terenu Starej Miłosnej. Koledzy i  społeczeństwo. 1944-1994".
     Drugi głaz z napisem: "W hołdzie żołnierzom Rzeczypospolitej harcerzy Szarych Szeregów hufca ŤWierna Rzekať 3 ci plut. por. Jerzego Michała Zounera ps. ŤKmitať VII  Obwodu ŤObrożať IV Rejonu Koralewo Fromczyn - Narodowe Siły Zbrojne - Armia Krajowa - Wolność i Niezawisłość. Społeczeństwo Stara Miłosna 4.IX.1994. 1939 1945".

OKUNIEW gmina Halinów

     Głaz pamiątkowy przy skwerze centralnym osiedla z napisem: "1939-1944 ofiarom II wojny światowej córkom i synom Ziemi Okuniewskiej Rodacy 9-5-1981".

REMBERTÓW

PRZY DWORCU KOLEJOWYM
     Pomnik poświęcony pamięci 10 więźniów Pawiaka powieszonych tu przez okupanta niemieckiego 16 października 1942 roku. Była to jedna z egzekucji "Pięćdziesięciu" dokonanych tego samego dnia. Władysław Bartoszewski w "Warszawskim pierścieniu śmierci 1939-1944" zanotował: "16 października 1942 r. o świcie na pięciu szubienicach ustawionych na dalekich przedmieściach Warszawy i pod miastem, wszędzie jednak w pobliżu torów kolejowych, powieszono 50 więźniów Pawiaka, po 10 na każdej szubienicy".

UL. GAWĘDZIARZY RÓG UL. HAUBICY (d. Okuniewska)
     Pomnik upamiętniający podchorążych AK, poległych 4 marca 1944 roku w obronie tajnej radiostacji KG AK. Wśród poległych był m.in. dowódca oddziału specjalnego oznaczonego kryptonimem OS "Dęby", kpr. pchor. Eugeniusz Bocheński ps. "Dubaniec".

UL. GRZYBOWA 1, cmentarz parafialny
     Pomnik na zbiorowej mogile 13 żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki poległych i zmarłych z ran w rejonie Rembertowa w 1944 roku.
Mogiły żołnierzy WP z 1939 roku, podchorążych AK poległych w walce w obronie tajnej radiostacji KG AK i harcerzy Szarych Szeregów, żołnierzy AK.

UL. GRZYBOWA 1, kościół MB Zwycięskiej
     Na zewnątrz kościoła umieszczono tablice poświęcone:
- gen. Antoniemu Chruścielowi ps. "Monter", dowódcy Warszawskiego Korpusu AK, mieszkańcowi Rembertowa;
- gen. Karolowi Ziemskiemu ps. "Wachnowski", zastępcy dowódcy Warszawskiego Korpusu AK, dowódcy grupy "Północ" AK, mieszkańcowi Rembertowa;
- mjr. dr. med.  Franciszkowi Amałowiczowi ps. "Tatar", dowódcy III  Rejonu "Dęby" Rembertów AK, w latach 1944-1957 więźniowi NKWD w ZSRR.
     Wewnątrz kościoła umieszczono tablice poświęcone:
- proboszczom parafii w Rembertowie; na pierwszym miejscu wymieniono ks. ppłk. Stanisława Małka, pierwszego proboszcza parafii, kapelana wojskowego garnizonu Rembertów, w okresie okupacji zastępcę naczelnego kapelana AK;
- ks. prałatowi Stanisławowi Skrzeszewskiemu ps. "Ojciec" kapelanowi III Rejonu "Dęby" AK Rembertów i miejscowemu proboszczowi;
- ppor. Tadeuszowi Leśnikowskiemu ps. "Desant", szefowi łączności III Rejonu "Dęby" AK Rembertów, więźniowi gestapo, zamordowanemu przez władze bezpieczeństwa w  latach 50 w więzieniu mokotowskim;
- żołnierzom AK III Rejonu Rembertów "Dęby" VII Obwodu "Obroża" Warszawa Powiat zmarłym, zaginionym i poległym w walkach o niepodległość Polski w latach 1939-1944.

KOŚCIÓŁ GARNIZONOWY NA TERENIE AKADEMII OBRONY NARODOWEJ
     Na frontonie umieszczono 3 tablice: "Bohaterskim żołnierzom 1 i 2 Armii WP poległym na szlaku bojowym Lenino-Warszawa-Wał Pomorski-Kołobrzeg-Berlin-Budziszyn-Drezno. Towarzysze broni. 8.V.1944".
"Wykładowcom i absolwentom Wyższej Szkoły Wojennej poległym, zamordowanym i zaginionym. Rodziny, kadra i studenci Akademii Obrony Narodowej. 1.X.1993".
"Pamięci dowódców i żołnierzy Rejonu III  ŤDębyť Rembertów VII Obw. ŤObrożať Okr. Warszawskiego Armii Krajowej. Środowisko żołnierzy AK ŤObroża".

UL. KADROWA 5/15
     Tablica na budynku szkolnym, poświęcona rozstrzelanym 26 czerwca 1944 roku 10 mieszkańcom Rembertowa, żołnierzom AK i  harcerzom Szarych Szeregów.

UL. KOMANDOSÓW 8
     Tablica na ścianie budynku, poświęcona poległym we wrześniu 1944 roku podczas walk o Pragę żołnierzom 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

UL. CYRULIKÓW
     Pomnik w  miejscu egzekucji około 300 Żydów z Rembertowa. 20 sierpnia 1942 roku Niemcy dokonali tu masowego mordu na ludności żydowskiej. Pomnik znajduje się na przedłużeniu ul. Cyrulików w kierunku Wesołej, około 80 m za wiaduktem kolejowym.

RÓG UL. MARKIETANKI I  CYRULIKÓW
     Pomnik w  miejscu egzekucji wielu Żydów z Rembertowa w czerwcu 1943 roku, znajdujący się w pobliżu zbiegu ulic Markietanki i Cyrulików w kierunku Wesołej. Pomniki te są jednymi z pierwszych w Polsce, poświęconych martyrologii polskich Żydów w okresie okupacji niemieckiej.

UL. MARSA RÓG PŁATNERSKIEJ
     Pomnik ofiar NKWD. Na pomniku umieszczono tablice o treści: "Więźniom obozu NKWD nr 10 w Rembertowie żołnierzom i  działaczom Polskiego Państwa Podziemnego represjonowanym i mordowanym, których szczątki spoczywają na terenie dawnej fabryki amunicji ŤPociskť i na obszarach sowieckiego imperium".
"Żołnierzom oddziału partyzanckiego Armii Krajowej Obwodu ŤMewa Kamieńť Mińsk Mazowiecki, który pod dowództwem ppor. Edwarda Wasilewskiego ŤWichuryť nocą z 20 na 21 maja 1945 r. rozbił obóz specjalny NKWD nr 10 w Rembertowie. Z obozu uwolniono ponad 500 więźniów. Akcja ta przerwała zsyłkę więźniów na Wschód".

UL. CYRULIKÓW 51
     Tablica na ścianie budynku, poświęcona drukarni Władysława Zwolińskiego, w której w okresie okupacji wykonywano konspiracyjne prace drukarskie i pieczęcie dla KG AK.

WESOŁA

UL. PIERWSZEGO PUŁKU PRASKIEGO 31
     Pomnik z  napisem: "Mieszkańcom miasta Wesoła poległym w obronie honoru, wolności i Ojczyzny, żołnierzom, partyzantom, obrońcom Warszawy, więźniom obozów koncentracyjnych 1939-1945".

UL. WSPÓLNA
     Pomnik upamiętniający walki 1 Armii WP we wrześniu 1944 roku.