tel. +48 22 606 36 00 ibprs@ibprs.pl
  • English

Które akty prawne dotyczą Rolniczego Handlu Detalicznego?

I. Ustawy i rozporządzenia

 

  • USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tj. z dn. 8 października 2020 r., Dz. U. z 2020 r. poz. 2021)
  • USTAWA z dnia16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników (Dz. U. 2016, poz. 1961)
  • ROZPORZĄDZENIE Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 września 2022 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (Dz. U.2022, poz. 1971)
  • USTAWA z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji (Dz. U. poz. 2242)
  • USTAWA z dnia 15 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego (Dz.U. poz. 138)
II. Akty prawa unijnego
  • ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
  • ROZPORZĄDZENIE Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (Dz. U. UE, 2011, L 304/18)
  • ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. 2006, L 404)

Rolniczy Handel Detaliczny

Co to jest Rolniczy Handel Detaliczny?

Rolniczy handel detaliczny – handel detaliczny w rozumieniu art. 3 ust. 7 rozporządzenia nr 178/2002, polegający na:

  1.  sprzedaży produkcji żywności zawierającej co najmniej jeden składnik pochodzący w całości z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym oraz
  2.  zbywaniu takiej żywności konsumentowi finalnemu, o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002, lub do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.

Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego:
  • mogą być dokonywane w ilościach dostosowanych do potrzeb konsumentów;
  • nie mogą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na ochronę zdrowia publicznego;
  • podlegają nadzorowi organów odpowiednio Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo Inspekcji Weterynaryjnej.
Jak odbywa się zbywanie żywności w ramach RHD?

Zbywanie żywności pochodzenie roślinnego w ramach rolniczego handlu detalicznego  do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego:

  • odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega limitom ilościowym, dostosowanym do potrzeb konsumentów finalnych,
  • jest dokumentowane w sposób umożliwiający określenie ilości tak zbywanej żywności,
  • nie może być dokonywane z udziałem pośrednika, chyba że zbywanie tej żywności odbywa się podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności, a pośrednik zbywa konsumentom finalnym żywność:
    1. wyprodukowaną przez tego pośrednika w ramach rolniczego handlu detalicznego,
    2. wyprodukowaną przez inny podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny na obszarze powiatu, w którym pośrednik ten prowadzi produkcję żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, lub na obszarze powiatu sąsiadującego z tym powiatem,
Sprzedaż konsumentom końcowym:
  • w miejscu produkcji, na targowisku, placach handlowych, z urządzeń dystrybucyjnych, z urządzeń ruchomych i tymczasowych, wysyłkowo, w tym przez Internet.
  • bez ograniczeń terytorialnych na terenie kraju
  • bez limitów ilościowych
  • bez obowiązku dokumentowania w sposób umożliwiający określenie ilości zbywanej żywności
  • w miejscu zbywania żywności konsumentowi finalnemu […] umieszcza się w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta:

1) napis „rolniczy handel detaliczny”;

2) dane obejmujące:

  1. a) imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
  2. b) adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności.
  • maksymalną ilość żywności zbywanej w ramach RHD do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego oraz zakres i sposób dokumentowania tej ilości określa Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem do spraw zdrowia w drodze rozporządzenia
Jakie są zwolnienia podatkowe?

W ramach RHD można sprzedawać żywność bez obowiązku płacenia podatku do kwoty 100 tys. zł

Przepisy prawne dotyczące produktów typu typu dżemy, konfitury, marmolady i powidła śliwkowe

Akty prawne – produkty owocowe
  • DYREKTYWA RADY 2001/113/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. odnosząca się do dżemów owocowych, galaretek i marmolady oraz słodzonego purée z kasztanów przeznaczonych do spożycia przez ludzi
  • ROZPORZĄDZENIE MRiRW z dn. 29 lipca 2003 w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych, z późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2003 r. Nr 143, poz. 1398).
  • DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2012/12/UE z dnia 19 kwietnia 2012 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/112/WE odnoszącą się do soków owocowych i niektórych podobnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi
  • ROZPORZĄDZENIE Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej  soków i nektarów owocowych (Dz.U. z 2003 r. Nr 177, poz. 1735).

 

ROZPORZĄDZENIE MRiRW z dn. 29 lipca 2003 w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych

Co definiuje i reguluje?
  • Podaje definicje wyrobów
  • Reguluje szczegółowe wymagania dotyczące
    – Cech fizykochemicznych produktów
    – Minimalnego udziału składników owocowych
    – Dozwolonych dodatków
  • Obejmuje 11 produktów:
    1) dżem
    2) dżem ekstra;
    3) konfitury
    4) konfitury ekstra
    5) galaretki
    6) galaretki ekstra
    7) marmolady
    8) marmolady galaretkowe
    9) marmolady twarde lub miękkie z owoców innych niż cytrusowe
    10) powidła śliwkowe
    11) słodzony przecier z kasztanów jadalnych

Definicje:

Dżem – definicja

Dżem jest mieszaniną o odpowiednio z żelowanej konsystencji:
1) cukrów;
2) wody;
3) pulpy lub przecieru otrzymanych z jednego lub więcej gatunków owoców.

Dżem wytworzony z owoców cytrusowych może być sporządzany z całych owoców, pokrojonych w paski lub plastry.

Dżem ekstra – definicja

Dżem ekstra jest mieszaniną o odpowiednio zżelowanej konsystencji:
1) cukrów;
2) wody;
3)
niezagęszczonej pulpy otrzymanej z jednego lub więcej gatunków owoców z następującymi wyjątkami:

– Dżem ekstra z owoców dzikiej róży, z pozbawionych pestek malin, jeżyn, czarnych porzeczek, czerwonych porzeczek i czarnych jagód może być wytworzony całkowicie lub częściowo z niezagęszczonego przecieru, uzyskanego z tych owoców.
– Dżem ekstra z owoców cytrusowych może być wytworzony z całych owoców, pokrojonych w paski lub plastry.
– Dżem ekstra z jabłek, gruszek, śliwek o nieodstających pestkach, melonów, arbuzów, winogron, dyń, ogórków i pomidorów może być wytworzony
tylko z tych owoców, bez możliwości ich mieszania z innymi owocami.

Konfitura i konfitura ekstra – definicja

Konfitura i konfitura ekstra jest mieszaniną o odpowiednio gęstej, lecz niezżelowanej konsystencji:

1) pulpy z jednego lub więcej gatunków owoców;
2) cukrów;
3) wody.

Galaretka i galaretka ekstra – definicja

Galaretka i galaretka ekstra jest mieszaniną o odpowiednio zżelowanej konsystencji:

1) cukrów;
2) soku lub ekstraktu wodnego, otrzymanego z jednego lub więcej gatunków owoców.

Galaretka ekstra z jabłek, gruszek, śliwek o nieodstających pestkach, melonów, arbuzów, winogron, dyń, ogórków i pomidorów może być wytworzona tylko z tych owoców, bez możliwości ich mieszania z innymi owocami.

Marmolada – definicja

Marmolada jest mieszaniną o odpowiednio zżelowanej konsystencji:

1) cukrów;

2) wody;

3) jednego lub więcej następujących produktów otrzymanych z owoców cytrusowych: pulpy, przecieru, soku, ekstraktu wodnego lub skórki.

Marmolada galaretkowa jest marmoladą niezawierającą składników nierozpuszczalnych, z wyjątkiem niewielkiej ilości drobno pokrojonej skórki.

Marmolada twarda lub miękka z owoców innych niż cytrusowe jest mieszaniną o odpowiednio zżelowanej konsystencji:

1) cukrów;

2) pulpy, przecieru świeżego lub konserwowanego, soku lub ekstraktu wodnego, otrzymanych z jednego lub więcej gatunków owoców, z ewentualnym dodatkiem kwasów spożywczych lub syropu skrobiowego.

Powidła śliwkowe – definicja

Powidła śliwkowe są mieszaniną o znacznym stopniu zagęszczenia otrzymaną przez gotowanie, o konsystencji odpowiednio miękkiej, dającej się rozsmarować:

1) pulpy lub przecieru ze śliwek;
2) z dodatkiem albo bez dodatku cukrów​

Minimalny ekstrakt ogólny produktów – 60%

Za wyjątkiem:

  • Marmolada miękka w owoców innych niż cytrusowe – min. 57%
  • Powidła śliwkowe – min. 54%
  • Produkty, w których cukry lub ich część zastąpiono substancjami słodzącymi
  • Produkty, których nazwie towarzyszy oświadczenie żywieniowe „o obniżonej zawartości cukrów” lub podobne, w rozumieniu rozporządzenia (WE) 1924/2006

Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności

Kiedy możemy stosować informację „BEZ DODATKU CUKRU”?

Oświadczenie, że do środka spożywczego nie zostały dodane cukry oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens dla konsumenta, może być stosowane tylko wówczas, gdy produkt nie zawiera żadnych dodanych cukrów prostych, dwucukrów ani żadnych innych środków spożywczych zastosowanych ze względu na ich właściwości słodzące. Jeżeli cukry występują naturalnie w środku spożywczym, na etykiecie powinna się również znaleźć następująca informacja: „ZAWIERA NATURALNIE WYSTĘPUJĄCE CUKRY”.

 

Kiedy możemy stosować informację „O OBNIŻONEJ ZAWARTOŚCI (i tu nazwa składnika spożywczego)

Oświadczenie, że zawartość jednego lub kilku składników odżywczych została obniżona oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens dla konsumenta, może być stosowane tylko wówczas, gdy obniżenie zawartości wynosi co najmniej 30% w porównaniu z podobnym produktem, z wyjątkiem mikroskładników odżywczych, gdzie dopuszczalne jest różnica 10% w wartościach odniesienia zgodnie z dyrektywą Rady 90/496/EWG oraz sodu lub wartości równoważnej dla soli, gdzie dopuszczalna jest różnica 25%.

 

ROZPORZĄDZENIE MRiRW z dn. 29 lipca 2003 w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych (z późniejszymi zmianami)

Zawartość ekstraktu ogólnego [%]

Jakie są szczegółowe wymagania dla surowców?

Owoce: świeże, zdrowe, bez objawów zepsucia, zawierające wszystkie naturalnie występujące składniki, o stanie dojrzałości odpowiednim do przetwórstwa, po uprzednim oczyszczeniu, usunięciu skaz, okwiatów i szypułek. Do owoców zaliczają się również pomidory, jadalne części łodyg rabarbaru, marchew, słodkie ziemniaki, ogórki, dynie, melony oraz arbuzy.

Imbir: w postaci jadalnego korzenia imbiru, świeżego, w stanie surowym, zakonserwowanym, lub zakonserwowanym w syropie, a także suszony.

Pulpa owocowa: część jadalna całego owocu, jeśli to niezbędne, pozbawiona skórki, nasion, ziarenek itp., ewentualnie pokrojona w plastry lub kawałki, lecz nie w postaci przecieru.

Przecier owocowy: część jadalna całego owocu, jeśli to konieczne, pozbawiona skórki, nasion, ziarenek itp., przetarta przez sito lub rozdrobniona w inny sposób.

Ekstrakty wodne (owocowe ekstrakty wodne) – zawierające wszystkie rozpuszczalne w wodzie składniki użytych owoców.

Cukier: w postaci cukru przemysłowego, cukru białego, cukru rafinowanego, roztworu cukru, roztworu cukru inwertowanego, syropu cukru inwertowanego, syropu glukozowego, syropu glukozowego w proszku, dekstrozy, monohydratu dekstrozy, dekstrozy bezwodnej, fruktozy, syropu fruktozowego, cukrów otrzymanych z owoców lub cukru brązowego.

Owoce, pulpa owocowa, przecier owocowy i ekstrakty wodne mogą być poddawane:

  • ogrzewaniu, chłodzeniu lub zamrażaniu;
  •  liofilizacji, z tym że w przypadku moreli lub śliwek użytych do wytwarzania dżemów oprócz liofilizacji można zastosować również obróbkę za pomocą innych procesów suszenia;
  • zagęszczaniu do stopnia możliwości technicznych;
  • konserwowaniu dwutlenkiem siarki (E 220) lub jego solami (E 221, E 222, E 223, E 224, E 226 i E 227), w ilości określonej w przepisach w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych, substancji pomagających w przetwarzaniu i warunków ich stosowania, z wyjątkiem surowców użytych do wytwarzania dżemu ekstra, konfitury ekstra i galaretki ekstra;
  • konserwowaniu w solance – w przypadku skórek owoców cytrusowych.
Jakie nastąpiły ważniejsze zmiany w ustawodawstwie od 2017 r.?

2 października 2017 r.:

  • wycofanie pojęcia produktów „niskosłodzonych”
  • przywołanie dyrektywy Rady 2001/113/WE
  • przywołanie rozporządzenia PE i Rady (WE) 1333/2008 z 2008 r. w sprawie dodatków do żywności
  • rozszerzenie wykazu dozwolonych dodatków do marmolad z owoców innych niż cytrusowe o substancje aromatyczne
  • Dodanie do definicji powideł „…są mieszaniną o znacznym stopniu zagęszczenie otrzymaną przez gotowanie

23 lipca 2020 r.:

  • Marmolada miękka z owoców innych niż cytrusowe oraz powidła śliwkowe – nie muszą mieć min. ekstraktu odp. 57 i 54%, jeżeli dodano substancji słodzących lub są oznakowana jako produkty „o obniżonej zawartości cukru”
  • Dopuszczono stosowanie soku cytrynowego lub zagęszczonego soku cytrynowego w celu regulacji kwasowości do konfitur i konfitur ekstra
Co można dodawać do dżemów, konfitur, powideł, galaretek?

Dozwolone dodatki:

1) miód, w celu całkowitego albo częściowego zastąpienia cukrów;
2) spożywcze oleje i tłuszcze jako środki przeciwpieniące;
3) pektynę;
4) napój spirytusowy;
5) wyrób winiarski;
6) likier winny;
7) orzechy;
8) aromatyczne zioła;
9) przyprawy;
10) wanilię;
11) ekstrakty waniliowe;
12) wanilinę;
13) syrop skrobiowy;
14)  dodatki do żywności zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008, str. 16, z późn. zm.)

Do dżemu, dżemu ekstra, galaretki i galaretki ekstra można dodać:

  1. a) skórkę z owoców cytrusowych
  2. b) liście z Pelargonium odoratissimum, jeżeli wyroby te są wytwarzane z owoców pigwy
  3. c) sok z owoców cytrusowych, jeżeli wyroby te są wytwarzane z owoców innych niż owoce cytrusowe

Do dżemu można dodać sok owocowy

Do dżemu i dżemu ekstra wytwarzanych z owoców dzikiej róży, truskawek, malin, agrestu, czerwonych porzeczek, śliwek i rabarbaru można dodać soki z czerwonych owoców

Do dżemu i galaretki wytwarzanych z truskawek, malin, agrestu, czerwonych porzeczek i śliwek można dodać sok z buraków ćwikłowych

Do marmolady, marmolady galaretkowej lub marmolady z owoców innych niż cytrusowe można dodać olejki eteryczne z owoców cytrusowych

Do marmolady z owoców innych niż cytrusowe, również o obniżonej zawartości cukrów,  można dodać substancje aromatyczne,

naturalne substancje aromatyczne i preparaty aromatyczne w rozumieniu art. 3 ust. 2 lit. b-d rozporządzenia (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008, str. 34, z późn. zm.)

Do konfitur i konfitur ekstra, w celu regulacji ich kwasowości, można dodać sok cytrynowy lub zagęszczony sok cytrynowy

 

Do dżemów ekstra i galaretek ekstra i produktów podobnych  w rozumieniu dyrektywy 2001/113/WE można dodać m.in. :

  1. poliole – tylko do produktów o obniżonej wartości energetycznej lub bez dodatku cukru
  2. kwas sorbowy i benzoesowy – j.w.
  3. słodziki, m.in. acesulfam K, aspartam, cyklaminiany, sacharyna, sukraloza, glikozydy stewiolowe – j.w.
  4. SO2 – tylko w produktach otrzymanych z owoców sulfitowanych
  5. kwasy i ich sole, m.in. mlekowy, jabłkowy, askorbinowy, cytrynowy, winowy
  6. mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych

Do ww. produktów w wersji podstawowej (nie ekstra) można dodać ponadto m.in.:

  • określone barwniki
  • SO2
  • zagęstniki, m.in. alginiany, agar, karagen, mączkę chleba świętojańskiego, gumy guar, ksantanową i gellan,
  • chlorek wapnia,
  • wodorotlenek sodu
  • dimetylopolisiloksan

Znakowanie produktów owocowych

Odpowiedzialność

Żywność produkowana w warunkach domowych musi być bezpieczna, spełniać wymagania prawa żywnościowego, również w zakresie znakowania. Producent jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo żywności, którą produkuje, przetwarza czy wprowadza do obrotu – pod sankcjami  prawnymi.

  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011  z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (Dz. Urz.WE L 304 z 22.11.2011, str. 18)
  • Rozporządzenie MRiRW z dn. 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2015r. poz. 29 z późn. zm.)
Znakowanie – ogólne zasady
  • Etykiety żywności powinny być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia
  • Informacje na opakowaniu muszą być umieszczone w widocznym miejscu w taki sposób, aby były wyraźnie czytelne oraz nieusuwalne (w normalnych warunkach użytkowania). Nie mogą być w żaden sposób ukryte, zasłonięte, pomniejszone ani przerwane jakimikolwiek innymi nadrukami, ilustracjami czy innym materiałem
  • Podane informacje nie mogą wprowadzać w błąd co do właściwości i charakteru produktu, użytych składników, jego ilości w opakowaniu, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania itp.
  • Nie można informować o właściwościach produktu, których on nie posiada, albo gdy wszystkie podobne produkty mają takie właściwości; szczególnie nie można podawać informacji przypisujących produktom właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób bądź też odwoływać się do takich właściwości
Znakowanie produktów w opakowaniach (słoiki, butelki itp.)
  • Nazwa prawna produktu (1) – np. konfitury, dżem, marmolada, powidła
  • Nazwa  zwyczajowa – o ile nie ma nazwy prawnej
  • Nazwa opisowa – o ile nie na nazwy prawnej lub zwyczajowej
  • Wykaz składników w kolejności malejącej, z podaniem procentowej zawartości najważniejszych składników
  • Wykaz alergenów lub informacja „może zawierać…”
  • Skład składników złożonych (np. żelfix)
  • Dodatki do żywności – z podaniem ich funkcji, np. substancja konserwująca
  • Ilość netto (1) – masa lub objętość
  • Data minimalnej trwałości (1) / termin przydatności do spożycia (w przypadku produktów łatwo psujących się)
  • Warunki przechowywania lub użycia, ew. instrukcja użycia
  • Dane producenta – nazwa firmy lub  imię, nazwisko, adres
  • Numer partii produkcyjnej

(1) w przypadku opakowań o największej powierzchni nie przekraczającej 10 cm2

  • Wielkość liter (małych) – min. 1,2 mm; na małych opakowaniach, gdzie największa powierzchnia do umieszczenia informacji jest mniejsza niż        80 cm2 – min. 0,9 mm
  • Nie można umieszczać informacji „bez alergenów”
  • Informacja: „rolniczy handel detaliczny” (jeżeli dotyczy)
  • Dopuszczalne znakowanie odręcznie
  • ŚRODKI SPOŻYWCZE, KTÓRE SĄ ZWOLNIONE Z WYMOGU PRZEDSTAWIANIA OBOWIĄZKOWEJ INFORMACJI O WARTOŚCI ODŻYWCZEJ – żywność, w tym żywność wytwarzana ręcznie, dostarczana bezpośrednio przez wytwórcę małych ilości produktów konsumentowi finalnemu lub miejscowym placówkom handlu detalicznego bezpośrednio zaopatrującym konsumenta finalnego (Zał. V, pkt.19 rozp. (UE) nr 1169/2011)
Znakowanie - przetwory owocowe
  • nazwa produktu musi wskazywać gatunek owocu, którego użyto – w przypadku produktów jedno- i dwuskładnikowych, w przypadku większej liczby gatunków produkt można nazwać „z owoców mieszanych”
  • informacja o procesie pasteryzacji, jeżeli był stosowany
  • zawartość owoców w produkcie gotowym do spożycia „sporządzono z … g owoców na 100 g produktu”
  • „łączna zawartość cukru … g na 100 g produktu” – określona refraktometrycznie w temp. 20°C, z tolerancją ± 3 stopnie refraktometryczne (można nie podawać w przypadku, gdy oznakowanie środka spożywczego zawiera informację o jego wartości odżywczej, z uwzględnieniem zawartości cukru)
  • obecność dwutlenku siarki – powyżej 10 mg/kg
Alergeny
  1. Zboża zawierające gluten, a także produkty pochodne
  2. Skorupiaki i produkty pochodne
  3. Jaja i produkty pochodne
  4. Ryby i produkty pochodne
  5. Orzeszki ziemne (arachidowe) i produkty pochodne;
  6. Soja i produkty pochodne
  7. Mleko i produkty pochodne
  8. Orzechy
  9. Seler i produkty pochodne
  10. Gorczyca i produkty pochodne
  11. Nasiona sezamu i produkty pochodne
  12. Dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/litr
  13. Łubin i produkty pochodne
  14. Mięczaki i produkty pochodne

Technologiczne i higieniczne aspekty wytwarzania produktów owocowych w gospodarstwach domowych

Produkcja żywności w warunkach domowych:

Możliwość wytworzenia takiej ilości żywności, którą można wyprodukować z zachowaniem zasad bezpieczeństwa żywności i higieny w kuchni domowej z wykorzystaniem sprzętu i artykułów gospodarstwa domowego

Żywność o potencjalnie niskim ryzyku

Produkty, w przypadku których istnieje małe ryzyko rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych i/lub produkty poddane obróbce cieplnej, m.in.

  • Dżemy, marmolady, powidła, kompoty, przeciery warzywne poddane obróbce termicznej

  • Zagęszczone syropy owocowe poddane  obróbce termicznej

  • Soki owocowe pasteryzowane (ale nie soki świeże)

  • Produkty marynowane o wydłużonym okresie przydatności do spożycia, z wyjątkiem przetworów z grzybów dziko rosnących

W produktach kwaśnych, o pH≤ 4,5, nie następuje rozwój chorobotwórczych bakterii przetrwalnikujących (Clostridium, Baicllus)  -zapewnienie bezpieczeństwa jest możliwe przy obróbce cieplnej do 100 °C

 

Wymagania higieniczne – GHP

Pomieszczenia

  • usytuowane, zaprojektowane i skonstruowane oraz utrzymywane w czystości, dobrym stanie i kondycji technicznej, tak aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia, w szczególności przez zwierzęta i szkodniki
  • dostępność urządzeń do utrzymania właściwej higieny personelu
  • odpowiednie powierzchnie do kontaktu z żywnością – w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia ew. dezynfekcji
  • warunki do czyszczenia, ew. dezynfekcji narzędzi pracy
  • dostępność wody pitnej
  • naturalna lub mechaniczna wentylacja
  • warunki dla higienicznego składowania i usuwania niebezpiecznych i/lub niejadalnych substancji i odpadów
  • warunki dla utrzymywania i monitorowania właściwych warunków termicznych żywności
  • warunki zapobiegające ryzyku zanieczyszczenia żywności

Sprzęt i urządzenia

  • utrzymywane w czystości, myte i dezynfekowane wrzącą wodą lub środkiem dezynfekcyjnym i płukane czystą a wodą
  • powierzchnie robocze powinny być gładkie, zmywalne, odporne na korozję, myte i ew. dezynfekowane

Sprzęt i urządzenia

  • utrzymywane w czystości, myte i dezynfekowane wrzącą wodą lub środkiem dezynfekcyjnym i płukane czystą a wodą
  • powierzchnie robocze powinny być gładkie, zmywalne, odporne na korozję, myte i ew. dezynfekowane

Personel

  • do pracy może być dopuszczony jedynie personel z aktualnymi badaniami, bez objawów choroby zakaźnej
  • konieczność zapewnienia odpowiedniej higieny – mycie rąk, utrzymywanie czystości i nie lakierownie paznokci,
  • odzież robocza – czyste fartuchy, czepki na włosy, ew. rękawice jednorazowego użytku
  • brak biżuterii
  • nie stosowanie intensywnie pachnących kosmetyków, kremu do rąk
  • nie stosowanie plastrów przylepnych na skaleczenia

Przechowywanie

  • w lodówce – max. 5°C
  • w zamrażarce max. – 18°C
  • urządzenia chłodnicze powinny być zaopatrzone w termometry a temperatura okresowo monitorowana
  • termometry okresowo należy sprawdzać w wodzie z lodem i we wrzątku
  • nie należy wkładać do lodówki produktów gorących

Parametry krytyczne

Parametr, którego niedotrzymanie może spowodować, że produkt może być nieprzydatny do spożycia, np.

  • Temperatura przechowywania chłodniczego
  • Temperatura i czas obróbki cieplnej

Odpowiedzialność

  • Żywność produkowana w warunkach domowych musi być bezpieczna, spełniać wymagania prawa żywnościowego, również w zakresie znakowania.
  • Producent jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo żywności, którą produkuje, przetwarza czy wprowadza do obrotu – pod sankcjami prawnymi.

Projekt zrealizowano w ramach zadania badawczego na zlecenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Wykonanie zadań badawczych na podstawie umowy nr  SWI.nw.070.1.2021 z dnia  07.05.2021 r.
Koordynator projektu w IBPRS-PIB: dr hab. inż. Marek Roszko, prof. IBPRS-PIB. Termin realizacji: 01.01.2021 – 31.12.2021