Platforma żywnościowa

Krótki opis projektu: (Cel projektu, zadania, grupy docelowe, efekty projektu)

Celem projektu było wypracowanie rozwiązań umożliwiających uruchomienie, przez podmioty prowadzące na rynku polskim działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, towarami giełdowymi, elektronicznej platformy obrotu (platforma żywnościowa). W pierwszym etapie platforma będzie działać w formule rynku spot, którego pilotażowe uruchomienie dla wybranego produktu rolnego nastąpi w ramach niniejszego projektu. Następnie, w kolejnym etapie rozwoju platformy żywnościowej, dodany zostanie komplementarny rynek terminowy. Platforma żywnościowa umożliwi koncentrację podaży krajowych towarów rolno-spożywczych, co pozwoli na tworzenie dużych, jednorodnych partii oraz ograniczenie kosztów transakcyjnych i ryzyka handlowego, w tym ograniczenie ryzyka cenowego, w oparciu o wystandaryzowane umowy i produkty. Uruchomienie Platformy Żywnościowej, w oparciu o rozwiązania ICT, umożliwi podmiotom, polskim małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), wykorzystać w pełni ich potencjał i możliwości poprzez oferowanie polskich produktów na rynkach UE oraz rynkach pozaunijnych.

Podstawowym założeniem projektu jest zwiększenie konkurencyjności podmiotów sektora rolno-spożywczego, w tym poprawa ich dochodowości, przejrzysty podział wartości dodanej w łańcuchu dostaw żywności oparty na zasadzie partnerstwa. Sprzyjać to będzie tworzeniu nowych łańcuchów wartości i sieciowaniu podmiotów.

IBPRS w projekcie realizował dwa podzadania w zadaniu 1:

– opracowanie rekomendacji dotyczących metod oznaczania jakości, metody próbobrania, niezbędnego wyposażenie wykorzystywane do oceny jakości, znakowania, opakowania i warunków przechowywania produktów rolno-spożywczych, wskazanych jako najbardziej perspektywiczne do przeprowadzenia pilotażowego wdrożenia do obrotu w ramach platformy Platformy Żywnościowej,

– przeprowadzenia badań mających na celu określenie zagrożeń wystąpienia substancji skażających dla produktów rolno-spożywczych oferowanych na Platformie Żywnościowej.

W podzadaniu 1 przedstawiono rekomendacje dla pięciu produktów: ziarno pszenicy, cukier, odtłuszczone mleko w proszku, zagęszczone sok jabłkowy i półtusze wieprzowe.  W ramach podzadania 2 wykonano badania oraz przeprowadzono ocenę ryzyka w  odniesieniu do czterech spośród wskazanych produktów dla substancji, których maksymalne dopuszczalne stężenia określone zostały w prawie żywnościowym Unii Europejskiej, tzn. pozostałości pestycydów, metali ciężkich, pozostałości antybiotyków, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, dioksyn, polichlorowanych bifenyli, i mykotoksyn. W ramach niniejszego projektu nie prowadzono badań w zakresie występowania substancji skażających w cukrze. Cukier krystaliczny ze względu na specyfikę procesu technologicznego jest pozbawiony zanieczyszczeń chemicznych. Przedstawiono rekomendacje dla czterech produktów rolno-spożywczych, wybranych jako priorytetowe w obrocie na Platformie Żywnościowej, w wyżej przedstawionym zakresie.

Raporty z zadań realizowanych przez IBPRS posłużyły jako podstawa do przygotowania studium wykonalności dla projektu. Dane analityczne zebrane w ramach podzadania 2, na podstawie których przygotowano analizę ryzyka dla szeregu substancji skażających, posłużyły do ustalenia schematu  badań towarów wprowadzanych do obrotu na giełdzie.

Wykorzystanie uzyskanych wyników:

• Publikacje:

1. Bryła M., Kniesiewicz-Woźniak E., Yoshinari T., Waśkiewicz A., Szymczyk K.: Contamination of wheat cultivated in various regions of Poland during 2017 and 2018 agricultural seasons with selected trichothecenes and their modified forms. Toxins 2019, 11, 99, doi: 10.3390/toxins11020088
2. Roszko M.Ł., Juszczyk K., Szczepańska M., Świder O., Szymczyk K.: Background levels of polyciclic aromatic hydrocarbons and legacy organochlorine pesticides in wheat samples in 2017 and 2018 in Poland. Environ. Monit. Assess., 2020, 192:142, https://doi.org/10.1007/s10661-020-8097-5

– Doniesienia konferencyjne:

1. Skąpska S., Zagęszczony sok jabłkowy jako pilotażowy produkt dla powstającej Platformy Żywnościowej. Prezentacja na XII Konferencji Technologów Przetwórstwa Owoców i Warzyw, 30-31 maja 2019, Łódź

2. Skąpska S. Jakość i standaryzacja zagęszczonego soku jabłkowego dla  powstającej polskiej giełdy towarowej. XXII Międzynarodowe Sympozjum KUPS pt. „Branża sokownicza dziś i jutro”, 22-24 maja 2019, Karpacz